16 Eylül 2021

Liderliğe giden yol bu 8 özellikten geçiyor!

Liderlik vasfına sahip olabilmek için üst düzey bir yönetici olmaya gerek yok. Kişiler kendi yaşadıkları çevre ve koşullar ölçüsünde lider olabilirler. Bunun için iyi bir liderin sahip olduğu özellikleri bilmek ve bunu hayat deneyimlerine adapte etmek yeterli. Gelelim şimdi asıl soruya: Nasıl lider olunur ve liderlik kabiliyetinizi nasıl gösterirsiniz?
 
Liderlik, bir bireyin çevresindeki kişileri, grupları hedefe ulaştırmak için harekete geçirme yeteneği olarak tanımlanabilir. Diğerlerini etkileme, motive etme, yönlendirme gücüdür. Hedef, vizyon belirleme yeteneği de denilebilir. Liderliği ifade edecek daha birçok olumlu sıfat bulunuyor.

Genel anlamda liderlik denildiğinde, akla ilk olarak büyük şirketler, kurumlar, kuruluşların yöneticileri gelse de liderlik, az ya da çok birçok kişinin sahip olabileceği bir yetenek. Liderlik daha çok bir davranış biçimi. Birçoklarımızın hayatta sahip olabileceği, uygulayabileceği ve başarıyla yapıldığında önemli kazanımlar elde edebileceği bir beceri liderlik.

Liderlik vasfına sahip olabilmek için üst düzey bir yönetici olmaya gerek yok. Kişiler kendi yaşadıkları çevre ve koşullar ölçüsünde lider olabilirler. Bunun için iyi bir liderin sahip olduğu özellikleri bilmek ve bunu hayat deneyimlerine adapte etmek yeterli. Gelelim şimdi asıl soruya: Nasıl lider olunur?

Liderliğin altın kuralları
Kimine göre doğuştan gelen bir özellik, kimilerine göreyse eğitim yoluyla her bireyin kazanabileceği bir beceri. Konuyla ilgili yazılan kitapların çoğunluğunda, liderliğin sonradan edinilebilir bir yetenek olduğu üzerinde duruluyor. Özellikle kişisel gelişim, kariyer gibi alanlardaki yayınlar arasında bu konuyla ilgili epey kitap bulunuyor.

Bu ilginin de işaret ettiği üzere, liderlik pek çoğumuzun kişiliğimizde var olmasını arzuladığımız bir özellik. Yazımızın başında değindiğimiz üzere, bu arzunun üst düzey yönetici ya da patron olup olmakla da ayrılmaz bir bağı bulunmuyor. Bulunduğumuz çevrede, iş yerinde, ortamda bizi liderlik konumuna taşıyacak bazı özelliklere sahip olmak aslında düşünüldüğü kadar zor değil. Peki nasıl lider olunur?

Güçlü iletişim kurabilmek
Kişiler ya da gruplar üzerinde etkili olabilmenin ilk koşulu, güçlü bir iletişim becerisi. Bunun için kazanılması gereken en elzem deneyim ise “iyi bir dinleyici olmak.” Karşısındakini dinlemeden inşa edilen bir iletişim, özellikle uzun vadede, olumsuz sonuçlar doğurabiliyor. Dolayısıyla bir liderin öncelikle iyi bir dinleyici olması, karşıdakinin meramını iyi anlaması gerekiyor.

Güçlü iletişim için gerekli bir koşul da “hayır” diyebilmek. Kulağa basit gibi gelse de mevcut koşullar içinde kolay olmayabiliyor. Ama başarılı bir liderin nerede hayır diyeceğini iyi bilmesini ve bunu ustalıkla yapması gerekiyor. Sert ve kırıcı bir şekilde ortaya konulan bir hayır cevabı, iletişimin tarafları arasında tatsızlıklara yol açabilir. Bu yüzden “hayır”ın nedenlerinin açık bir biçimde ifade edilmesi bu noktada oldukça önemli.

Bir liderin ne istediğini, hedeflerini, gitmek istediği yönü çevresindekileri doğru ve açık olarak ifade edebilmesi, arzuladığı sonucu elde edebilmesinin önündeki engelleri kaldıran unsurlar olarak öne çıkıyor. Oysa belirsiz, net olarak ortaya konulamamış, havada kalan talepler büyük ölçüde sonuçsuz kalmaya mahkûm oluyor.

Diplomasi yeteneği
Böyle dediysek hemen gözünüz korkmasın, bir diplomat olmanıza gerek yok elbette. Ama işinin ehli bir liderin diplomatik yeteneğinin güçlü olması oldukça önemli bir konu. İletişim kurulan kişiler ya da gruplar arasında çıkabilecek anlaşmazlıkları çözebilmek, işler çıkmaza girdiğinde yeni çözüm yolları üretebilmek, tüm bunların yanı sıra gruplar arasındaki bağı güçlendirebilmek liderlik vasfını pekiştiriyor.

Hedef doğrultusunda etkin stratejiler geliştirmek
Herkesin bir hedefi olabilir ama önemli olan bu hedefe akıllı adımlarla ulaşmaktır. Bir liderden beklenen tam da budur. Bir lider, hedefini net bir şekilde ortaya koyabilmesinin yanı sıra bu amaç için faydalı olacak stratejiler geliştirir. Bu stratejiler, belirlenen hedefe ulaşmaya yardımcı olur. Stratejilerin başarısı, liderin de başarısı anlamına gelir.

Risk alabilme cesareti
“Güç, sadece eğilip onu alma riskine girebilen kişiye aittir. Risk almak ise cesaret ister.” Ünlü yazar Dostoyevski’nin bu sözleri liderlik ve risk alma cesareti arasındaki ilişkiyi çok güzel anlatıyor. Bir lider, risk alabildiği ölçüde güçleniyor. Diğer türlü hem kendi içinde hem de etkide bulunmak istediği grup arasında çelişkiler yaşayabiliyor. Bir lider, herhangi bir konuda ilerlemeyi, gelişmeyi vadeder ancak risk almaktan çekinmek, bu ilerleyişe engel oluyor.

Motivasyonu yüksek tutmak
Liderlik ve motivasyon arasında çok güçlü bir ilişki var. Eğer siz de bulunduğunuz çevrede bir lider olmak istiyorsanız motivasyonunuz yüksek olmalı. Sadece bu yeterli mi? Hayır değil! Liderlik, kendi motivasyonunu çevrene aksettirme becerisi de demek aynı zamanda. Motivasyonu ekibine de yansıtmak ve aynı isteği onlarda da uyandırmak. Özellikle olumsuz gelişmeler karşısında umutsuzluk baskın bir duygu olabiliyor. Lider böyle zorlu zamanlarda kendini daha çok göstermeli ve yüksek motivasyonuyla umutsuzluğa darbe vurmalıdır.

Esnek ve farklı görüşlere açık olmak
Hayatta çoğu şey planlandığı gibi gitmeyebiliyor. Krizler, değişimler, beklenmedik gelişmeler… Bunların tümü insanlar için. Bir lider, yeni durumlara uyum sağlayabilecek ve yeni şartlara göre stratejilerini güncelleyecek esnekliğe sahip olmalıdır. Olumlu sonuç vermeyen konularda ısrar etmek, yeniliği kabul etmemek, değişime direnmek başarısız sonuçlar doğurur. Başarılı bir lider ayrıca, farklı görüşlere değer verir ve yeni fikirlerin gelişmesini destekler. Farklı fikirler eşliğinde yeni çıkış yolları aramak ve bulmak, önemli bir liderlik vasfıdır.

Sorumluluk alabilmek
Atılan her adım başarıyla sonuçlanmayabilir. Hayatın kuralı bu. Başarı da var başarısızlık da. Bir lider başarının olduğu kadar başarısızlığın da sorumluluğunu üstlenebilmeli. Güzel sonuç elde edildiğinde nasıl övgüyü kabul ediyorsa, olumsuz sonuçlar olduğunda da eleştirileri aynı ölçüde kabul edebilmelidir. Bir lider, öncülük ettiği şeylerin sorumluluğunu alır.

Kişilerin içindeki potansiyeli keşfetmek
Eğer insanlar üzerindeki etkimizin artmasını istiyorsak, onların içindeki potansiyeli keşfetmelerine önayak olmak işe yarayacaktır. Bir lider bunu yapmalıdır. Her insanın başarılı olduğu konular vardır ve belki hayatı boyunca bu özelliklerini ortaya çıkaramamış olabilir. Lider, güçlü sezileriyle kişilerin içindeki potansiyeli ve gücü keşfeder bunu ortak hedefleri için kullanmasını bilir.