Z kuşağı fertleri yakın zaman içinde iş hayatının içerisinde daha fazla varlık göstermeye başlayacaklar. Onların hayatı algılayışları, yaşam ritüelleri ve tüketim şekilleri ise iş yaşamında ve toplumsal hayatta değişim ve dönüşümlere neden olacak. Peki, ama kimler Z kuşağını oluşturur? Z kuşağının diğer kuşaklardan farkı ve hayattan beklentileri nelerdir?
Z kuşağının başladığı doğum yılıyla ilgili çok fazla anlaşmazlık bulunuyor. Ancak genel kabul gören görüşe göre 2000’den sonra doğanlar Z kuşağı olarak kabul ediliyor. 21’inci yüzyılın ilk nesli olma unvanına sahip Z kuşağının, teknolojinin de sayesinde ortalama yaşam süresi bakımından diğer kuşaklardan farklı olması bekleniyor. “Milenyum çocukları” da denilen bu kuşağın en belirgin özelliği internetle ve teknolojiyle büyümeleri. Z kuşağı için tabletler, bilgisayarlar ve akıllı telefonlar vazgeçilemez. Peki, Z kuşağını diğer kuşaklardan farklı kılan özellikler neler? Hangi davranışları öne çıkıyor? İş hayatında nasıl bir etki yaratıyorlar?
Ekip çalışmasına uygun değiller
Milenyum çocukları hızlı ve analitik düşünme yetisine sahipler. Ancak, bu özelliklerini kullanma becerileri bireycidir, asla ekip çalışmasına gelemezler. Özgüvenleri yüksektir, ebeveynlerinin kendilerine farklı baktığı düşüncesi de bu özgüveni yükseltir. Özgürlüklerine ve bağımsız olmaya oldukça düşkünler. Televizyon reklamlarında da sıklıkla karşılaşılan 'Hiçbir şey imkânsız değildir” tarzı reklam sloganlarının hedefi tam da Z kuşağıdır. Toplumsallaşmadan çok bireyciliğe önem verirler. Kuralların onlar için bağlayıcılığı yoktur. Birçoğu, ailelerinin veya akrabalarının izinden gitmek yerine kendi yollarını çizmek ister. Geçimlerini sağlamak için yaptıkları işler onlar için sadece gün içerisindeki sıkılma zamanıdır. Çaba harcamak, özveri sergilemek Z kuşağına göre değildir. Teknoloji sayesinde bilgiye çok çabuk ulaşabildikleri için hızlı yaşamaya alışmışlardır. Bu nedenle çok çabuk sıkılıp vazgeçebilirler.
Çok zeki ve becerikliler
Zekâ ve beceri konusunda hayranlık uyandırırlar. Otoriteye karşı sürekli başkaldıran ve kural tanımazlığıyla ön plana çıkan Z kuşağı, isteklerinde sonuna kadar direten ve haklı olduğu konularda asla geri atmayan bir nesil. Bu doğrultuda örgütlenebilme ve eylemlere katılma konusunda da oldukça başarılılar. Farklı sosyolojik gruplarla ilişki kurma konusunda başarılı olmalarının yanı sıra haklarını arayabiliyorlar. Kendilerine yapılan bir haksızlığa karşı asla susmuyorlar. Aile bireyleri, çocuklarına karşı kendilerini yetersiz hissettikleri için psikolojik bunalım oranının en yüksek yaşandığı nesil olarak kabul ediliyor.
Dünyayı takip ediyor, iş hayatına katkı sağlıyorlar
Dünyada yaşananları takip etmeleri, neler döndüğünün farkında olmaları, bilginin izinden gitmeleri, ne istediklerini çok iyi biliyorlar olmaları, özgüvenleri ve kendilerini iyi ifade edebilmeleri Z kuşağının artı hanesine yazılabilecek özellikler olarak sıralanıyor. Eğitim ve yaratıcılığa da oldukça önem verdiklerini ve saygı duyduklarını düşünürsek, iş hayatına ve topluma artı değer katabilirler. Z kuşağı, toplumsallaşmadan çok bireyci bir yaklaşıma sahip oldukları için ikili ilişkilerde pek de iyi sayılmazlar. Yüz yüze iletişim kurmaktansa sosyal platformlarda aktif olmaları, kimi zaman yalnız kalmalarına yol açabilir. Takım çalışmasına alışık olmamaları, kural tanımazlıkları, isteklerinden emin oldukları ve onları daima savundukları için gerek ailesi ve arkadaşları gerekse diğer insanlarla sık sık çatışmaya ve tartışmaya girebilirler.
Yenilikçi bakış açısına sahipler
Hoşgörülü yaklaşıldığı takdirde iş hayatını ve toplumu olumlu anlamda etkileyebilecek olan Z kuşağının katma değere yol açması için eğitimcilerin ya da şirket yöneticilerinin bu yönde stratejiler geliştirmeleri son derece önemli. Özellikle iş dünyasında Z kuşağının yenilikçi bakış açısı ve analitik düşünme özellikleri şirket politikasıyla paralel şekilde geliştirilebilir. Bu da hem kişiyi hem de şirketi yükseltir. Milenyum kuşağı, bugüne kadarki en küresel nesildir ve uluslararası akranlarıyla daha önceki nesillere göre daha fazla ortak yöne sahiptir. Z kuşağı düşünce, etkileşim ve ilişki yeteneğiyle gün geçtikçe daha küresel hale gelecektir.
Dijital yerliler olarak tanımlanıyorlar
Z kuşağı üyeleri, dijital okuryazar olmaları gerekmese de "dijital yerliler" olarak adlandırılıyor. Önceki nesillerle karşılaştırıldığında, Z kuşağı üyeleri, iyi huylu, pervasız, riskten kaçınma ve daha yavaş yaşama eğilimindedirler. Daha düşük genç gebelik oranlarına sahiptirler. Z kuşağı gençleri akademik performans ve iş beklentileri konularında önceki kuşaklardan daha fazla endişeye sahipler. Z kuşağındaki ergenler ve genç yetişkinler, daha yüksek farkındalık ve zihinsel sağlık sorunları tanılarına sahip. Dünyanın her yerinde, Z kuşağı üyeleri, elektronik cihazlara daha fazla ve kitap okumaya eskisinden daha az zaman harcıyor. Bu, dikkat süreleri ve kelime dağarcıkları üzerinde olumsuz bir etki yaratıyor.
Doğal besleniyorlar
Z kuşağı çocukları genel olarak “doğal” yiyeceklerle büyütmeye gayret gösteren ebeveynlere sahip. Bu kuşak için taze, organik veya sürdürülebilir ifadeleri oldukça önemli. Z kuşağı için atıştırmalıklar da olmazsa olmazdır. Bu kuşak sadece daha küçük ana yemekler yemekle kalmıyor, öğünler arasında yenen atıştırmalıkların sayısını da artırıyorlar. Bu kuşak online yemek sipariş vermeye bayılıyorlar ve ödemelerini telefon üzerinden yapıyorlar. Bir araştırmaya göre Z kuşağının genel olarak sadece yüzde 44’ü yemeklerini restoranlarda yemeyi tercih ediyor.
E-ticareti şekillendiriyorlar
E-ticaret konusunda Z kuşağı diğer kuşaklardan keskin bir şekilde ayrılıyor. Çünkü bu kuşak e-ticarette sadece müşteri değil, aynı zamanda satıcı, üretici, geliştirici ve benzeri pek çok rolde görev alıyor. Girişimcilik konusunda önceki kuşaklardan bir hayli ileride olan bu kitlenin hedef meslek gruplarının önemli bir bölümünü, e-ticaret gibi dijital sektörler oluşturuyor. Z kuşağının teknoloji ile olan ilişkisi, sadece temel ihtiyaçların internetten satın alınması gibi yüzeysel bir konuda da kalmıyor. Örneğin Spotify, YouTube Premium, Netflix, Amazon Prime gibi pek çok hizmetten sonuna kadar faydalanıyorlar. Bununla birlikte oyunların mobilde yaygınlaşması ve e-spor kültürünün oluşmasından sonra, oyun oynarken bile e-ticarete katkı yapan bir kuşak.
Z kuşağı nasıl yönetilir?
Yaş itibari ile henüz iş hayatına atılmamış olma ihtimalleri yüksek. Ancak günümüze kadar elde edilen verilere ve genel yapıya göre Z kuşağının idaresi için aşağıdaki yöntemler denenebilir.
-
Görev adamı olarak kullanmak yerine yaratıcılıkları konusunda onları serbest bırakmak
-
Ödüllerle motive etmek
-
Teknoloji çocukları olabilirler ancak tüm dünyaları mesajlaşmak üzerine kurulu değil. Bu nedenle onlarla yüz yüze iletişim kurmaya çaba göstermek
-
Seslerini duyurmalarına yardımcı olarak kendilerini güvende hissetmelerini sağlamak