28 Temmuz 2022

Perakende sektörü Metaverse ile nasıl şekillenecek?

İnternetin ortaya çıkmasıyla beraber yaşam tarzlarımızda da köklü değişiklikler yaşandı. Hatta öyle ki geleneksel kodlarla tanımlanmış olan alışveriş alışkanlıklarımız bile NFT, kripto paralar ve son olarak metaverse’ün ortaya çıkmasıyla birlikte başka bir seviyeye evrildi. Hal böyle olunca her sektör hayatta kalabilmek için bu gelişmelere ayak uydurmak durumunda kaldı. Bunlardan bir tanesi de perakende sektörü. Peki ama günümüzün popüler kavramı metaverse, perakende sektöründe taşları ne şekilde yerinden oynatacak dersiniz?

Teknolojinin son 20 yılda yaptığı atılımın ne denli büyük olduğu açık seçik ortada. İletişim ve ticaret başta olmak üzere daha pek çok alanda yenilikleri beraberinde getirdi ve getirmeye de devam ediyor. Bunun doğal bir sonucu olarak  alışkanlıkları da dönüştürdüğü aşikar. Teknolojinin aynı zamanda pandemi sürecinin yaşam biçimlerinde ve farklı sektörlerde yarattığı değişimin ilerlemesine de ivme kazandırdığı söylenebilir. Varlığını devam ettirebilmek için her alanda yaşanan bu dönüşüme ayak uydurmak durumunda kalan sektörlerden bir tanesi de perakende.

Pandemi döneminde perakende, tedarik zincirinde yaşanan aksaklıklardan ve iş gücü kaynağında yaşanan sorunlardan en fazla etkilenen sektörlerden biri oldu. Pek çoğumuzun aklına bile getirmediği bir gerçeği bizzat deneyimlemek zorunda kaldığı bu süreçte alınan tedbirlerin de etkisiyle tüketiciler e-ticaret üzerinden satın alma eğilimi göstermeye başladılar. Bu etki çok geçmeden tüketicilerin bu alanda beklentilerinin artmasına da sebep oldu. Dijital gelişmelere gözlerimizi çevirdiğimizde kripto para birimleri, NFT ve sanal/artırılmış gerçeklik teknolojilerinin etrafımızı sarmış olduğunu rahatça görebiliriz. Tüm gelişmelerin hepsinin çıktığı tek bir yol var: metaverse. Tabir-i caizse bu “yeni dünya düzeni” perakende sektörünün bir an önce adapte olması gereken önemli mecralardan biri. 


Metaverse nedir?
Türkçe karşılığı sanal evren olan bu dünyayı iki kelime ile sınırlamak mümkün değil. Metaverse’ü içerisinde yaşadığımız evrenin dijitaldeki paraleli olarak düşünebiliriz. Nasıl ki, dünya kendi etrafındaki tam turunu 24 saatte tamamlıyorsa, bu evren de aynı şekilde 7/24 yaşıyor denebilir. Gerçeklik algısına yeni bir soluk getiren, kültürel ve ekonomik üretim için insanlara ve sektörlere altyapı ve etkileşim olanakları tanıyan bu yeni dünya düzeni, zamanı yakalamak isteyen firmaların dikkatini çekmeye başladı bile. Öyle ki metaverse, çoktan Dolce & Gabbana gibi dünyaca ünlü markaların defilelerine; The Weekend gibi sanatçıların konserlerine şimdiden ev sahipliği yaptı. 

Perakende sektörüne metaverse’le yeni bir soluk geliyor
Dünyayı ufak ufak bir değişim ve dönüşüme sürükleyen metaverse etkisi, sizce perakende sektöründe kendisini nasıl göstermeye hazırlanıyor? Uzmanlar metaverse’ün hem tüketici davranışlarında hem de markaların pazarlama stratejilerinde köklü değişikliklere neden olacağını öngörüyor. Şu an için sadece hazırlık aşamasında olan metaverse bu haliyle bile üreticileri ve tüketicileri heyecanlandırmaya yetti. Tam da bu noktada “madem hazırlık aşamasında öyleyse burada şimdiden yer almaya gerek var mı?” sorusu zihinlerde canlanabilir. Bu sorunun cevabı pek tabii evet! İyi ama neden? Öncelikle hem dijital bir dünya içine doğan Z kuşağına daha kolay ulaşmak hem de zamana ayak uydurabildiğinizi paydaşlarınıza göstermek açısından oldukça önemli. İmaj tazelemek ve marka değerinizi perçinlemek için de büyük bir fırsat olduğu söylenebilir. 

Perakende sektöründe yer alan firmalar,  geçtiğimiz birkaç sene boyunca müşteri deneyimini dönüştürmek üzere akıllı mağaza uygulamalarını devreye aldı. Tam olarak dijitale geçilmemesinin sebebi tüketici davranışlarındaki geleneksel tutumların devamlılığını sürdürmesi. Zira yapılan araştırmalar ve sahadan elde edilen geri bildirimler müşterilerin çevrimiçi alışveriş yapmayı tercih ettiği kadar, mağazaya giderek alışveriş yapma alışkanlığını da halen devam ettirdiğini ortaya koyuyor. Perakende sektöründe yaşanan bu değişim metaverse’ün temelinde yer alan sanal ve artırılmış gerçeklikle daha da büyük bir dönüşüme uğrayacağa benziyor ama nasıl? 

Halihazırda üzerinde geliştirmeler yapılmaya devam edilse de metaverse’ün, perakende sektöründe bir takım köklü yenilikleri beraberinde getireceği söylenebilir. Nasıl mı? Bu yeni dünya düzeni içerisinde tüketiciler kendi dijital ikizlerini oluşturarak müşteri deneyimi sağlayabilir, çevrimiçi alışveriş esnasında oluşabilecek tüm soru ve sorunlara anında cevap bulabilir ve böylece kusursuz alışveriş deneyimine imza atabilirler. Diyelim ki, bir araç satın almak istiyorsunuz. Bu noktada herkesin ilk dikkat edeceği şey farklı olabilir ancak bir test sürüşü yapmak istediğinizde dijital ikizinizle beğendiğiniz ve satın almak  istediğinizi aracı kullanarak ürün hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. İşte tam da bu noktada metaverse, fiziki sınırları ortadan kaldırıp gerçek bir deneyim sunma şansı sunuyor. 

Metaverse üzerinde oluşturulan showroom’ların perakende sektörü için büyük bir öneme sahip olacağı su götürmez bir gerçek ancak burada dikkat edilmesi gereken bir nokta var. Her şeyin yeniden kurgulandığı bu yeni dünya düzeninde yer alacak showroom’ların alışılagelmişin dışında bir görünüme sahip olması gerekiyor. Aksi takdirde aynı stratejiyi benimsemek ve aynı imajla yola devam etmek rakiplerinizin gerisinde kalmanıza sebebiyet verebilir. 

Kendi içerisinde daha fazla değişime uğrayacak ve hayallerin sınırlarını zorlamaya devam edecek olan metaverse evreninde, ilerleyen yıllarda perakende sektöründe ve tüketici alışkanlıklarında nasıl bir değişim yaratacağını hep birlikte deneyimleyerek göreceğiz.