Fonksiyonel tıp nedir, fonksiyonel tıp yaklaşımı nasıl olur?

Son dönemde giderek daha fazla duyduğumuz kabvramlardan birisi de fonksiyonel tıp. Koruyucu, önleyici ve çözümlerinin kişiye özel olması ile tıbba önemli bir bakış açısı getiren fonksiyonel tıp ile ilgili merak edilenleri bilinmeyenleri Amerikan Hastanesi açıklıyor. Gelin yakından bakalım...
 
 
Fonksiyonel Tıp, günümüzün sağlık ihtiyaçlarını yepyeni bir bakış açısı ve yorumla karşılayan, “hastalık” odaklı geleneksel tıp yaklaşımlardan “hasta” odaklı bir pratiğe yönelen, yeni, bütünsel ve bilimsel tıp olarak kabul ediliyor. Burada yaklaşım bütüncüldür; bedensel, zihinsel ve ruhsal sağlık, iyileşme ve sağlıklı yaşamı sürdürmek için temeldir.
 
Fonksiyonel Tıp öncelikle kronik ve kompleks hastalıklara sahip bireylere hizmet eder. Bir durumun pek çok farklı sebebi olabilir ve aynı şekilde bir neden birçok farklı soruna sebep olabilir. Kronikleşmiş sağlık sorunlarının altında beslenme, fizik alt yapı, alışkanlıklar, çevresel faktörler, yaşam şekli, duygusal, genetik yapı gibi faktörler vardır. Fonksiyonel Tıp işte tüm bunları bir arada değerlendirir, hastayı destekleyerek sağlığına kavuşturmayı ve en önemlisi bu sağlıklı halin sürdürülmesini sağlar.
 
'Kişiye özel' tıp
 
Fonksiyonel Tıp’ın en dikkat çekici ve fark yaratan yaklaşımlarından biri de, “kişiye özel” olmasıdır. Kişinin genetik, biyokimyasal ve yaşam tarzı faktörlerinin ayrıntılı bir şekilde anlaşılmasını sağlar ve bu bulguları kişiye özel tedavileri planlamak, en iyi sonuçları almak için kullanır. Hastaların fiziksel yapısını detaylı incelerken, bu yapıyı zaman içerisinde bozan çevresel faktörleri ve yaşam şeklini de detaylı inceler. Bu değerlendirmeler kişiye özel tetikleyeci duygusal, fiziksel ve ruhsal faktörleri ortaya çıkarır. Tedavi planları ve iyileşme de bu doğrultuda takip edilir ve sürdürülür.
 
Hastaların değerlendirilmesinde 6 sistem gözden geçirilir:
 
Sindirim sistemi,
Enerji,
Detoks mekanizmaları,
Bağışıklık,
Hormonlar ve
Kardiyometabolik durum.
 
Her hastada tüm bu sistemler, hem ilk değerlendirmede hem de uzun süreli iyileşme planının içerisinde yeniden değerlendirilir. Örneğin sindirim ve emilim problemleri pek çok hasta ve hastalıkta karşımıza çıkan ilk önemli gruptur. Başta beslenme olmak üzere, genetik yapı, yaşam şekli ve çevresel faktörler değerlendirilir. Tüm bu faktörlerin bağırsak florası, sindirim enzimleri, bağırsak çalışma düzeni, enflamasyon ve bağırsak-beyin ilişkisi üzerine etkileri, klinik bulgular ve laboratuvar tetkikleri ile değerlendirilir. Tedavide de çiğnemeden başlayarak, sindirim sisteminin tüm aşamaları mekanik ve duygusal boyutuyla, beslenme, yaşam şekli değişiklikleri ve besin takviyeleri ile hastayla birlikte yeniden düzenlenir.
 
Yaşam Şekli
 
Fonksiyonel Tıp yaklaşımında detaylı olarak ele alınan ve tedavinin bir parçası olan önemli bir alandır. Yaşam şekli değişikliklerinin, özellikle kişilerin sağlıklarını sürdürmede önemli etkisi olduğunu gösteren çalışmalar her geçen gün artmaktadır.
 
Fonksiyonel Tıp ve Yaşam Şekli Tıbbı ile Yapılan Değerlendirmeler
 
Fonksiyonel Tıp Doktoruyla İlk Görüşme
 
Görüşmeler minimum 120 dakika sürer. İlk görüşme sonrası tetkikler planlanır ve hasta bilgilendirilir. Daha sonra Diyetisyen görüşmesi ve Sağlıklı Yaşam Koçu görüşmesi için randevu planlanır. Fonksiyonel Tıp’ta, hem kök nedenin bulunmasında hem de tedavi ve iyileşme planlamasında hastanın 5 önemli davranış ve yaşam şekli değerlendirilir.
 
 Tedavi Planlaması
 
Kişinin sağlığını bozan ana kaynakların bulunması, uzaklaştırılması, onun için gerekli olanın yerine konması, günlük olarak tüketilen doğru protein, yağ, vitamin, mineral ve mikro besin kaynaklarının verilmesiyle birlikte, diğer tamamlayıcı tedavilerle sağlığın geri kazanılması ve sürdürülmesi hedeftir. Beslenmenin yanında, doğru gıda takviyelerinin kullanılması, yaşam şekli değişimleri, stres yönetimi teknikleri ve bunların kişiye özel takibiyle hastalarda çok olumlu sonuçlar alınmaktadır. Tedavi kişiye göre planlanır.
 
Beslenme düzenlenmesi temelinde gıda takviyelerinin kullanımı, özellikle başlangıçta önemlidir. Tetkiklerin sonuçlarına göre takviyeler ve beslenme düzenlenebilir. İyileşmenin ve sonuç almanın süresi ve etkisi hastanın kararlılığı ve uygulamasıyla değişebilir.
 
 
Diyetisyen Görüşmesi
 
Fonksiyonel Tıp Diyetisyeni, görüşme öncesi Fonksiyonel Tıp Doktoru ile danışandaki şikayetlerin kök nedenleri üzerine çalışır. Bunu yaparken mevcut semptom, tanı ve vücudun kritik yanıt noktaları arasındaki ilişkiyi inceler. Hastalığın temel nedenlerini yöntemsel ve sistematik bir şekilde tanımlar. Bütüne bakan bir yaklaşımla danışanın beslenme alışkanlıklarını analiz eder. Yüksek kaliteli besinlerin içindeki zenginliği kullanarak sorunu çözmek üzere bir beslenme planı oluşturur. Bu planın danışan üzerindeki etkilerini takip eder. Süreç boyunca modern bilimin en yeni tekniklerini, klinik birikimi ve bütünleştirici terapi pratiklerini kullanır.
 
Sağlıklı Yaşam Koçu Görüşmesi
 
Sağlıklı Yaşam Koçu, hastaların sağlık hedeflerine ulaşmaları için ilham verir, destekler, yol gösterir ve motive eder. Fonksiyonel Tıp Koçu ve Diyetisyen ile birlikte çalışarak, kişiye özel olarak hazırlanmış beslenme ve yaşam stili programlarının hastalar tarafından hayatlarına entegre edilmesinde yardımcı olur. Sağlıklı Yaşam Koçu, holistik bir yöntem uygular. Konu sağlık olunca ilişkiler, egzersiz, kariyer ve farkındalık, en az yenilen yemek kadar önemlidir. Görüşme öncesi Fonksiyonel Tıp Koçu ve Diyetisyen tarafından belirlenen beslenme ve yaşam stili programları incelenir. Görüşme esnasında hedef belirleme, motivasyon, beslenme programına uygun gıdalara ulaşma, ürün bulma, fziksel aktivite, uyku hijyeni vb. konular konuşulur.