Yaz aylarının sıcak rehaveti kendini sonbaharın serinliğine bırakırken, vücudumuz da kış aylarının soğuklarına kendini hazırlıyor. Bu süreçte vücudumuza yardımcı olmak için neler yapabileceğimizi Amerikan Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Doktor Bilgin Sait anlattı.
Sonbahar aylarının serinliğini hissettiğimiz şu günlerde bağışıklık sistemimizi hem Covid-19 pandemisine hem de kış aylarının geleneksel hastalıklarına karşı güçlendirmemiz önemli. Bu konuda görüşlerine başvurduğumuz Amerikan Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Doktor Bilgin Sait “Covid-19 pandemisi devam ederken, grip/influenza mevsimi de başlamış oluyor. Covid-19 için aldığımız her önlemin influenza için de koruyucu olacağını kabul edebiliriz. Nitekim geçen yıl influenza ile enfekte hasta sayısının epey azaldığını gözlemledik. Ellerimizi sık sık yıkamak, ellerimizi yıkamadan gözlerimize ve ağzımıza dokunmaktan kaçınmak ve soğuk algınlığı olan insanlardan maske ve mesafe kurallarına uyarak uzak durmak, hâlâ en basit ama en etkili yöntem” diyerek yaklaşık iki yıldır hayatımızda olan maske, mesafe ve temizliğin en önemli kural olduğunun altını çiziyor.
Bağışıklığınızı iyi beslenerek güçlendirin!
Kış hastalıklarına karşı bağışıklığı güçlendirmenin en önemli yolu beslenmeden geçiyor. Bu aylarda özellikle C vitamini, E vitamini, A vitamini ve folat açısından zengin besinler tüketmek çok önemli. Kuşkusuz tüm bunları eğer bir engel yok ise doğal besinlerle almak, takviye haplara yönelmeye göre çok daha iyi sonuç veriyor. Örneğin C vitamini için turunçgiller, yeşil yapraklı sebzeler, dolmalık biber gibi besinlere yönelmek, E vitamini için badem, yer fıstığı, avokado yemek, A vitamini için ise havuç, tatlı patates ve kabak gibi besinlere soframızda daha fazla yer vermek önemli.
Sentetiği folik asit, doğalı ise folat olarak bilinen vitamin de suda çözünebilen B9 vitamininin doğal şekli ve çoğunlukla yapraklı yeşillikler ile kepekli tahıllarda bulunuyor. Özellikle kış aylarında bağışıklığı yükseltmek için diğer vitaminlerle birlikte folat tüketmek de büyük önem taşıyor.
Doğru beslenme, ruh sağlığı için de önemli
“Sonbaharın hüznü” kalıbı, aslından romantik bir ifadenin ötesinde, bu mevsimde yaşanan ruhsal değişimlere de bir gönderme... Doktor Bilgin Sait, “Sonbaharla birlikte ruhsal dalgalanmalar da sık gözlemlediğimiz bir olgudur. Kronik psikiyatrik tanısı olmayan bireylerde bile mevsimsel duygulanım bozukluğu (seasonal affective disorder) gibi fenomenler gözlemlenebilir” diyerek bu bilgiyi doğruluyor ve “Bu duygulanım bozukluğunu yaşayanlar normalden daha fazla uyuma isteğinde olurlar. Üzgün, huysuz ve umutsuz hissetmek, odaklanma sorunları, enerjinin düşük olması ve bu yüzden de karbonhidrat içeren besinler tüketme eğilimi en fazla göze çarpan noktalardır” diyor. Bütün bunları, biyolojik saatimizin değişmesi, özellikle serotonin, dopamin ve kortizol seviyelerinin oranlarındaki değişimlerle açıklayan Dr. Sait, güneş ışığının azlığının bu duygu durum bozukluğunun en önemli nedenlerden biri olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Bu süreçte D vitamini, melatonin, dopamin için yaban mersini, serotonin için kabak çekirdeği tüketmek ve özellikle sabah erken saatlerde düzenli tempolu yürüyüşler yapmak önemli…”
Kışın kilo almamak için egzersiz şart
Sonbahardan itibaren vücudumuz kendisini korumaya alıp “kilo almaya” ya da diğer bir deyişle yağ biriktirmeye meyilli oluyor. Amerikan Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Doktor Bilgin Sait “Bilimsel düzeyde bunun nedeni, yaz sonu ile sonbahar başı arasındaki mevsimsel değişim sırasında vücudumuzun insülin direncini artırmasıdır. Bu da karaciğerimizin yağ üretimini artırarak dokularımızda yağ depolamamıza ve kışa daha iyi hazırlanmamıza neden olur. Yağ birikimiyle mücadele etmenin en iyi yolu, egzersizdir. Yaz aylarında rutin egzersiz programlarını terk edenlerin tekrar disiplinli bir şekilde düzenli yürüyüşlerine geri dönmeleri yararlı olacaktır” diyerek yaz rehavetinden bir an önce kurtularak egzersiz düzenine geri dönmenin önemini vurguluyor.
Kısaca vücudumuz kış aylarında biraz daha özen ve emeğe ihtiyaç duyuyor. Doğanın büyük dönüşümünün üzerimizdeki etkisini sağlıklı bir şekilde yaşamak istiyorsak önlemleri şimdiden almakta yarar var.