Dikkat! Sosyal medya uygulamaları sağlığınıza zarar verebilir!

ABD’de halk sağlığı konularındaki uyarıları ile dikkat çeken Dr. Vivek Murthy, sosyal medya platformlarının tıpkı sigara ve diğer tütün ürünlerinde olduğu gibi sağlık uyarıları içermesi gerektiğini söyledi. Talip olduğu TikTok’un potansiyel yeni alıcısı olarak iş insanı Frank McCourt ise Murthy’nin çağrılarına destek verdiğini belirterek, “teknolojiyi düzeltmemiz gerekiyor” dedi.

Özellikle genç kitleler arasında yaygın bir şekilde kullanılan sosyal medya uygulamalarında, tıpkı sigara ve diğer tütün ürünlerinde olduğu gibi bir sağlık uyarısı olmalı mı? New York Times’ta yer alan makalede tartışılan soru, bir süredir sosyal medyanın gündemini meşgul ediyor.

ABD’de halk sağlığı konularında önde gelen sözcülerden Genel Cerrah Dr. Vivek Murthy’e sosyal medyanın ruh sağlığı için yarattığı riskler konusunda uyarıda bulunulması gerekip gerekmediği soruldu. Murthy, New York Times’ta yer alan makalede "Gençler arasındaki ruh sağlığı krizi acil bir durumdur ve sosyal medya da buna önemli bir katkıda bulunan unsur olarak ortaya çıkmıştır" açıklamasında bulundu. Murthy, ayrıca, bu platformlarda başhekim uyarı etiketlerinin zorunlu hale getirilmesi gerektiğini söyleyerek yeni bir tartışmanın fitilini ateşlemiş oldu. Murthy’nin bir önerisi de anlık bildirimler, otomatik oynatma ve sonsuz kaydırma gibi aşırı kullanımı özendiren özelliklerin kullanımının engellenmesi oldu.

Dr. Vivek Murthy, geçen yıl da benzer endişelerini dile getirmiş ve sosyal medyanın gençlerin ruh sağlığı için büyük bir risk oluşturduğunu belirtmişti. Murthy, sosyal medya kullanımında 13 yaş sınırı getiren tavsiye kararına rağmen  8-12 yaş arasındaki çocukların yaklaşık yüzde 40'ının sosyal medya kullandığını açıklamış ve kamuoyunun dikkatini bu konuya çekmişti.

Diğer taraftan uyarı etiketleri tartışması her ne kadar New York Times'ta yayımlanan bu makale ile alevlenmiş olsa da ‘sosyal medya kullanımının ruh sağlığı üzerindeki riskleri ve çözüm önerileri’ bugüne kadar pek çok araştırmanın konusu ola geldi.

Daha iyi bir bilgilendirme yapabilir

Murthy, bu son makalesinde sosyal medyanın daha yüksek kullanımının, anksiyete ve depresyon riskini artırdığına dair bir araştırmaya atıfta bulunarak gençlerin neredeyse yarısının sosyal medyanın beden imajları üzerinde olumsuz etkisi olduğunu söylediğini belirten bir anketi de paylaştı.

Söz konusu uyarı etiketlerinin ergenler için sosyal medyanın ruh sağlığı üzerindeki zararlı etkileri konusunda sürekli hatırlatıcı bir işlev göreceğini ifade eden Murthy, uyarı etiketlerinin tek başına sosyal medyayı daha güvenli hale getirmeyeceğini, ancak ebeveynler, okullar, doktorlar ve diğerleri için daha iyi bir bilgilendirme sağlayacağını belirtti. Murthy, ebeveynlerin ve çocuklarının, dünyanın en iyi ürün mühendisleri ve en güçlü şirketlerine karşı kendi başlarına mücadele etmek zorunda kaldıklarını ifade etti.

Bu tür bir uyarı etiketi uygulamasının ne oranda destek bulacağı belirsizliğini korusa da  Murthy'nin önerisi, sosyal medya kullanımının potansiyel sağlık risklerini vurgulayan daha belirgin uyarılarla ebeveynler ve gençler için daha fazla farkındalık yaratacağı ve sosyal medyanın gençler üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmada önemli bir adım olacağı düşünülüyor. Vivek Murthy’nin sosyal medya kullanımı için önerdiği bu uyarı etiketlerinin uygulanabilmesi için Kongre'nin onayı gerekiyor.

TikTok'un talibi de uyarıları destekliyor

TikTok'u satın almak için teklif veren ABD'li bir işadamı Frank McCourt, Kanada'nın Toronto kentinde düzenlenen Collision teknoloji konferansında yaptığı açıklamada, ABD Genel Cerrahı Vivek Murthy'nin New York Times'ta yayınlanan 'Neden Sosyal Medya Platformlarında Uyarı Etiketi Çağrısı Yapıyorum' başlıklı yazısını ve çağrılarını güçlü bir şekilde desteklediğini söyledi.

McCourt Global'in kurucusu, "Burada yetişkinler olarak sorumluluğumuz açıkça gelecek nesli korumaktır. Hepinizi buna katılmaya davet ediyorum, çünkü bir şeyleri değiştirmek ve bu alternatifi yaratmak için gereken şey bu. Teknolojiyi düzeltmemiz gerekiyor" dedi.

Platformlardaki güvenlik önlemleri yetersiz

Giderek artan eleştirilerle karşı karşıya kalan sosyal medya platformları, kullanıcılarının ruh sağlığını korumak için daha fazla önlem almaya başladı. Yeme bozukluklarını veya olumsuz beden imajını teşvik edebilecek belirli hashtag'lerin filtrelenmesi bu önlemlerden bazıları.

Bazı platformlar ise kullanıcıların sosyal medya kullanım sürelerini takip ve sınırlamaya yardımcı olacak araçlar geliştiriyor. Örneğin Instagram, 2021'de bazı ülkelerde kullanıcıların belirli bir süre kaydırma yaptıktan sonra geri çekilmelerini sağlayan bir "Ara Ver" özelliğini kullanıma sundu.

Bu araçlar kullanıcıları daha dikkatli olmaları için güçlendirse de, başarıları büyük ölçüde bireysel sorumluluğa dayanıyor.

Sosyal medyanın olumsuz etkileri

Uzmanlara göre özellikle uzun süreli ve dikkatsiz sosyal medya kullanımı kişiye hem fiziksel hem de ruhsal yönden olumsuz etkileyebilir. Sosyal medyanın ruh sağlığına olumsuz etkileri şu şekilde sıralanabilir:

•    Yetersizlik duygusu
•    Bağımlılık
•    Anksiyete
•    Uyku düzeni
•    Hareketsizlik
•    Bilgi kirliliği
•    Anhedoni (Keyif alamama anlamını da taşıyan terim, psikolojide depresyon belirtileri arasında gösteriliyor.)