İnsan beyninde “kulak kabartma” kasları yeniden aktifleşti

Yeni araştırma, insanlarda işlevini yitirdiği sanılan kulak kaslarının dikkatli dinleme sırasında yeniden etkinleştiğini ortaya koydu.

İnsanların artık kullanmadığı düşünülen kulak kasları, aslında hâlâ çalışıyor olabilir. Almanya’daki Saarland Üniversitesi’nden bilim insanları, 25 milyon yıl önce kaybolduğu sanılan bu “auriküler kasların”, zorlu dinleme görevlerinde yeniden devreye girdiğini keşfetti.

Frontiers in Neuroscience dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, insanlar bir sesi dikkatle dinlemeye çalışırken — özellikle rekabet eden başka seslerin bulunduğu ortamlarda — kulaklarını hareket ettirmese de bu eski kaslar fark edilmeden aktive oluyor.

ARAŞTIRMA SONUÇLARI ŞAŞIRTTI  

Araştırma kapsamında insanların başlarının yan tarafına elektrotlar (EMG sensörleri) yerleştirerek, katılımcılardan bir sesli kitabı dikkatle dinlemeleri istendi. Ses, farklı açılardan verilirken, aynı anda dikkat dağıtıcı podcast’ler çalındı.

Araştırmacılar, işitme sorunu olmayan 20 gönüllü üzerinde 12 adet beşer dakikalık test gerçekleştirdi. Her testte sesli kitap dinletildi, farklı açılardan gelen dikkat dağıtıcı podcast’ler eklendi ve zorluk seviyeleri değiştirildi.

Her seansın ardından katılımcılardan, ne kadar çaba harcadıklarını ve anlatıyı ne sıklıkla kaçırdıklarını değerlendirmeleri istendi. Ayrıca sesli kitabın içeriğine dair sorularla dikkat düzeyleri test edildi.

Sonuçlara göre, dinleme koşulları zorlaştıkça, üst kulak kası (superior auricular muscle) daha fazla etkinleşti. Katılımcıların kulağının arkasındaki arka auriküler kaslar (posterior auricular muscles) ise sesin yönüne göre tepki verdi.

Bilim insanlarına göre bu tepki, tıpkı bir köpeğin ya da kedinin ses duymaya çalışırken kulaklarını dikmesi gibi, atalarımızdan kalan bir “dinleme refleksi” olabilir.

İŞİTME ARAŞTIRMALARINA YÖN VEREBİLİR

Araştırmanın birinci yazarı Dr. Andreas Schröer sonuçlara dair, “Kulağı kafatasına ve deriye bağlayan üç büyük kas var; bunlar kulak oynatmada görev alıyor. Özellikle üst kulak kası, zorlayıcı dinleme görevleri sırasında daha aktif hale geliyor. Bu, kasların yalnızca refleks olarak değil, dikkat çabasının bir parçası olarak da çalıştığını gösteriyor” açıklamasında bulundu. 

Araştırma ekibi ayrıca, bu kasların hareketinin “gerçek bir işitme faydası” sağlamasa da, dinleme çabasını nesnel olarak ölçmekte kullanılabileceğini belirtiyor.

Schröer, “Kaydettiğimiz sinyallerin oluşturabileceği kulak hareketleri o kadar küçük ki fark edilir bir katkı sağlaması pek olası değil. Ancak kulak kepçesi sesleri konumlandırmada hâlâ rol oynuyor. Yani aurikülomotor sistemimiz 25 milyon yıldır kullanılmıyor olsa da, dinlemeye çalışırken hâlâ elinden geleni yapıyor” diyor. 

Bilim insanları, sonuçların ön çalışmalara dayandığını ve daha büyük örneklemlerle tekrarlanması gerektiğini vurguluyor. Çalışmadaki katılımcıların genç ve sağlıklı bireylerden oluştuğunu belirten ekip, işitme kaybı yaşayan kişilerde bu kas tepkilerinin farklılık gösterip göstermediğini de araştırmayı planlıyor. 

Kas geriliminin ya da kulağın mikroskobik hareketlerinin ses iletimine etkisini incelemek istediklerini ifade eden Schröer, “Ayrıca, bu etkilerin işitme güçlüğü yaşayan insanlarda nasıl değiştiğini araştırmak da ilginç olurdu” dedi.

25 MİLYON YILLIK İZ

Araştırmacılara göre, bu kasların işlevini yitirmesi muhtemelen yaklaşık 25 milyon yıl önce, atalarımız görsel ve sözel iletişim becerilerini geliştirdiğinde gerçekleşti. O dönemde kulakları yönlendirme ihtiyacı ortadan kalktı.
Bugün ise bu “unutulmuş” kaslar, hâlâ beynimizin dikkat mekanizmasıyla bağlantılı olarak sessizce çalışıyor olabilir.