Yeni ilaç diyabet hastaları için iğnesiz yeni bir hayat yaratabilir

Bilim insanlarının diyabet hastaları için yaptığı ve Nature Nanotechnology'de yayınlan yeni çalışması, iğnesiz bir iyileşme için umut veriyor.  Her şey yolunda giderse, şeker hastalarını iğnesiz daha kolay bir yaşam bekliyor.
 
Dünya genelinde yaklaşık 425 milyon diyabet hastası bulunuyor. Bunların yaklaşık 75 milyonu her gün kendilerine insülin enjekte ediyor. Artık yakında şırıngalara veya insülin pompalarına yeni bir alternatifleri olabilir. Bilim insanları vücuda akıllı insülin sağlamanın yeni bir yolunu buldu.
 
Ağızdan alınabilen ilaç önce babunlar üzerinde test edildi ve hipoglisemiye neden olmadan kan şekeri seviyelerini düşürdüğü tespit edildi. Yeni insülin 2025 yılında insanlar üzerinde test edilmeye hazır. Her şey yolunda giderse, şeker hastalarını iğnesiz daha kolay bir yaşam bekliyor.
 
Yeni insülin, bir kapsül ya da daha da iyisi bir parça çikolata içinde yenebilir.
 
Bunların içinde insülinin kapsüllendiği küçük nano-taşıyıcılar bulunuyor. Parçacıklar bir insan saçının 1/10.000'i genişliğinde ve o kadar küçük ki normal bir mikroskop altında bile görülemiyor.
 
Nature Nanotechnology'de yayınlanan araştırmaya katılan isimlerden olan UiT Norveç Arktik Üniversitesi'nden Profesör Peter McCourt, "Bu şekilde insülin almak daha kesindir çünkü insülini vücudun en çok ihtiyaç duyan bölgelerine hızla ulaştırır. İnsülini bir şırınga ile aldığınızda, istenmeyen yan etkilere neden olabileceği şekilde tüm vücuda yayılır" diye konuşuyor.
 
Karaciğere ulaştırıldı
 
Sydney Üniversitesi ve Sydney Yerel Sağlık Bölgesi'ndeki araştırmacılar yıllar önce UiT ile işbirliği yaparak ilaçların nano taşıyıcılar aracılığıyla karaciğere verilmesinin mümkün olduğunu keşfetti. Bu yöntem daha sonra Avustralya ve Avrupa'da daha da geliştirildi.
 
Birçok ilaç ağız yoluyla alınabilir, ancak şimdiye kadar insanlar vücuda insülin enjekte etmek zorundaydı. McCourt, nano-taşıyıcılı insülinle ilgili sorunun midede parçalanması ve dolayısıyla vücutta ihtiyaç duyulan yere ulaşamaması olduğunu açıklıyor. Bu, ağızdan alınabilecek bir diyabet ilacı geliştirmek için en büyük zorluk olarak öne çıktı.
 
Ancak araştırmacılar bu zorluğu çözmüş görünüyor.
 
Bir karaciğer biyoloğu olan McCourt, "İnsülini sindirim sisteminden geçerken mide asidi ve sindirim enzimleri tarafından parçalanmaktan koruyacak bir kaplama oluşturduk ve hedefine, yani karaciğere ulaşana kadar güvende tuttuk" diyor.
 
Kaplama daha sonra karaciğerde sadece kan şekeri seviyeleri yüksek olduğunda aktif olan enzimler tarafından parçalanarak insülini serbest bırakıyor ve insülin daha sonra karaciğer, kas ve yağda kandaki şekeri uzaklaştırmak için harekete geçebiliyor.
 
Sydney Üniversitesi'nden Victoria Cogger ile birlikte projeyi yürüten Nicholas J. Hunt, "Bu, kan şekeri yüksek olduğunda hızlı bir insülin salınımı olduğu ve daha da önemlisi kan şekeri düşük olduğunda hiç insülin salınmadığı anlamına geliyor" diyor.
 
Hunt, bunun diyabet yönetiminde daha pratik ve hasta dostu bir yöntem olduğunu, çünkü düşük kan şekeri, yani hipoglisemi riskini büyük ölçüde azalttığını ve tüm insülinin tek seferde salındığı enjeksiyonların aksine, hastanın ihtiyaçlarına bağlı olarak kontrollü insülin salınımına izin verdiğini belirtiyor.
 
Daha az yan etki
 
Yeni yöntem, insülinin sağlıklı insanlarda nasıl çalıştığına benzer şekilde çalışıyor. Pankreas, önce büyük bir kısmının emildiği ve kan şekeri seviyelerini sabit tuttuğu karaciğerden geçen insülin üretir. Yeni insülin yönteminde, nano-taşıyıcı insülini karaciğerde serbest bırakır, burada alınabilir veya vücutta dolaşmak üzere kana karışabilir.
 
İnsülini bir şırınga ile deri altına enjekte ettiğinizde, normalde pankreastan salınması durumunda olacağından çok daha fazlası kaslara ve yağ dokularına gider ve bu da yağ birikimine yol açabilir. Ayrıca diyabetli kişiler için potansiyel olarak tehlikeli olabilecek hipoglisemiye de yol açabilir. Yeni yöntemle bu tür yan etkiler daha az olacaktır.
 
Ayrıca, kendinize bir iğne batırmanız gerekmez ve ihtiyacınız olan ilacı biraz daha gizli bir şekilde alabilirsiniz. Ayrıca, bu insülin formunun buzdolabında saklanması gerekmez.
 
2-3 yıl içinde kullanıma hazır
 
İnsanlar üzerindeki denemelerin 2025 yılında başlatılacağını ifade eden Nicholas J. Hunt, "Klinik denemeler 3 aşamada gerçekleştiriliyor; faz I denemesinde oral insülinin güvenliğini araştıracağız ve sağlıklı ve tip 1 diyabetik hastalarda hipoglisemi insidansına kritik bir şekilde bakacağız. Ekibimiz, babunlarda görülen eksik hipoglisemi sonuçlarını insanlarda tekrarlayıp tekrarlayamayacağımızı görmek için çok heyecanlı, çünkü bu ileriye doğru atılmış büyük bir adım olacaktır. Deneyler sıkı kalite gerekliliklerini takip ediyor ve denekler için güvenli olduklarından emin olmak için doktorlarla işbirliği içinde yürütülmelidir" diyor.
 
Araştırmacı, "Bu aşama 1'den sonra insanlar için güvenli olduğunu bileceğiz ve aşama 2 denemelerinde diyabet hastaları için enjeksiyonların yerini nasıl alabileceğini araştıracağız" diyor.
 
Araştırmacılar yeni ilacın 2-3 yıl içinde herkes tarafından kullanıma hazır hale gelebileceğini umuyor.