Dünyadaki enflasyon ve hayat pahalılığı işgücü piyasasını nasıl değiştiriyor?

Dünya genelinde yaşanan enflasyon ve hayat pahalılığı işgücü piyasasını da değiştirmeye başladı. Maaşlarda enflasyona karşı yaşanan erime, çalışanların yeni bir iş arama eğilimi güçlendirirken, yer değişimleri de hızlanıyor.
 
PwC tarafından 53 bin 912 küresel çalışanla yapılan bir ankette, çalışanların %26'sı önümüzdeki yıl içinde işlerinden ayrılmayı düşündüklerini belirtti. Bunun en önemli nedeni ise,  özellikle Birleşik Krallık'ta ciddi boyutlara ulaşan hayat pahalılığı krizi. Birleşik Krallık'ta çalışanların %47'si her ayın sonunda çok az ya da hiç birikimleri kalmadığını söylerken, %15'i de hanelerinin faturalarını ödemekte zorlandığını söyledi.
 
BBC'ye konuşan ve merkezi New York'ta bulunan küresel ekonomik düşünce kuruluşu The Conference Board'un baş ekonomisti Dana Peterson, stres ve ekonomik belirsizlik dönemlerinde insanların işleri de dahil olmak üzere kendilerine tanıdık gelen şeylere tutunma eğiliminde olduklarını söylüyor.
 
Geçmiş kalıplar değişiyor
 
Örneğin, 2008 resesyonunda ABD'de 2,6 milyon iş kaybı yaşarken, bunu takip eden yıllarda rekor düzeyde düşük işten ayrılma oranları görüldü. "Bir gerileme yaşandığında, boş pozisyon sayısı azaldığında ve şirketler tedirgin olmaya başladığında, çalışanlar genellikle yerlerinde kalırlar" diyor.
 
Ancak geçmişteki bu kalıpların aksine, mevcut finansal güvencesizlik çalışanları işgücü piyasasında yer değiştirmeye ve bazı durumlarda tamamen terk etmeye itiyor.
 
Bunun büyük bir kısmı açık pozisyonların hala güçlü olmasından kaynaklanıyor. Birleşik Krallık'ta boş pozisyonlar azalsa da hala pandemi öncesi seviyelerin üzerinde. ABD'de ise işgücü piyasası büyümeye devam ediyor. Örneğin Haziran 2023'te ekonomiye 497.000 özel sektör işi eklendi ve bu son bir yıldaki en büyük aylık artış oldu.
 
PwC İngiltere'de insan ve organizasyon başkanı olan Sarah Moore, COVID-19 salgınının ardından 2021 yılı başlarında başlayan ve çalışanların toplu halde, gönüllü olarak işlerinden istifa ettiği bir trend olarak bilinen Büyük İstifaya (The Great Resignation) atıfta bulunarak, "Covid-19'un ardından işten ayrılma oranlarının hala yüksek olduğunu görüyoruz ve burada esas faktör ise ücret." diyor.
 
Ücretlerdeki gerileme İngiltere ve ABD'de çalışan anneleri giderek zorlayan bir duruma geldi. Başta anneler olmak üzere pek çok çalışan ebeveyn, masraflar arttıkça yaşam maliyeti-maaş hesabı yapıyor. Birleşik Krallık'ta iki yaşından küçük bir çocuğu haftada 25 saat kreşe göndermenin ortalama maliyeti yılda 7.729 Sterlin. Ocak ayında ABD Çalışma Bakanlığı, yaşam maliyetinin daha düşük olduğu bölgelerde bile çocuk bakım fiyatlarını "aileler için savunulamaz" olarak nitelendirdi.
 
Bazı durumlarda bakım ücreti birçok ebeveynin maaşını aşarken, bu da, bir işi bırakıp tam zamanlı bakıcı rolüne geçmenin mali açıdan daha akıllıca olacağı anlamına gelebiliyor. Ağırlıklı olarak çalışan anneleri istihdam eden Londra merkezli sanal yardım ajansı SpareMyTime'ın kurucusu Melissa Gauge, "Maaşınıza kıyasla çocuk bakımının maliyetine bakıp 'Buna değer mi' diye düşünmek yeni bir şey değil ama artık daha da yoğunlaşıyor" diyor.
 
Moore'a göre, alternatif olarak, işgücü piyasasından çıkamayan ya da çıkamayan çalışanlar, faiz oranları yükseldikçe ve fiyatlar arttıkça işverenlerinden daha fazla ücret talep edebilirler.
Bazı durumlarda işverenler, özellikle işçi kayıp oranlarını düşük tutmak için bu zorluğun üstesinden gelebilir ancak elbette ki her çalışan istediği ücret artışını alamayabilir.
 
Bazı firmalar ise daha yüksek maaşlar yerine daha fazla esneklik sunuyor ancak Moore, esnekliğin göstermelik bir jestten daha fazlası olması gerektiğini ekliyor. Örneğin çalışanlara daha uzun bir öğle yemeği saati sunmak, kirasını ödemekte zorlanan birine yardımcı olmaz.

Sonuç olarak, diyor Moore, "işgücünün dörtte birinin 12 ay içinde başka biri için çalışmayı planlaması, ele alınması gereken büyük sorunlar olduğunu gösteriyor".