27 Şubat 2024

IMF: Yapay zeka küresel istihdamın yüzde 40’ını etkileyecek

Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından yapılan bir araştırmaya göre, dünya genelindeki işlerin yaklaşık yüzde 40'ı yapay zekadan etkilenecek.
 
IMF, yapay zekanın küresel istihdama olası etkilerine yönelik “Yapay Zeka ve İşin Geleceği” başlıklı bir rapor yayımladı. IMF tarafından yayınlanan çalışma, yapay zekanın yüksek vasıflı işleri etkileyeceğini ortaya koydu. Gelişmiş ekonomilerde bu mesleklerin yüzde 60'ı, öncelikle "bilişsel görev odaklı işlerin yaygınlığı nedeniyle" yapay zekadan etkileneceğinden, yapay zekaya maruz kalma riski daha büyük. Bu ekonomiler daha fazla riskle karşı karşıya kalacak, ancak daha az gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilere kıyasla yapay zekadan daha fazla fayda sağlayacak.
 
Rapor, etkilenen işlerin yaklaşık yarısının yapay zeka entegrasyonu yoluyla verimlilik artışı yaşayabileceğini belirtti. Bununla birlikte, diğer yarısı için, yapay zeka uygulamaları şu anda insanlar tarafından gerçekleştirilen önemli görevleri devralabilir, potansiyel olarak işgücü talebini azaltabilir, daha düşük ücretlere neden olabilir ve işe alımları sınırlayabilir. Hatta aşırı senaryolarda, bazı işler ortadan kalkabilir.
 
Raporda, yapay zekanın küresel istihdamın yüzde 40’ını etkileyeceği vurgulanırken, çok sayıda gelişen ekonominin daha az sorunlar yaşayabileceği, aynı zamanda yapay zekanın avantajlarından ise daha az faydalanabileceği belirtildi.
 
Servet eşitsizliğini derinleştirebilir
 
Raporda ayrıca yapay zekanın "ülkeler içindeki gelir ve servet eşitsizliğini" derinleştirebileceği uyarısında bulunuldu. IMF raporunda, "Yapay zeka, daha az deneyimli çalışanların üretkenliklerini daha hızlı artırmalarına yardımcı olabilir. Daha genç işçiler fırsatlardan daha kolay yararlanabilirken, daha yaşlı işçiler uyum sağlamakta zorlanabilir." ifadeleri kullanıldı.
 
İşçilerin gelirleri üzerindeki etki, öncelikle yapay zekanın   yüksek gelirli işçileri hangi düzeyde geliştirebileceğine bağlı olacak. Raporda, "Yapay zeka yüksek gelirli işçileri önemli ölçüde tamamlarsa, işgücü gelirlerinde orantısız bir artışa yol açabilir. Dahası, yapay zekayı benimseyen firmaların üretkenliğindeki kazançlar muhtemelen sermaye getirilerini artıracak ve bu da yüksek gelirlilerin lehine olabilir. Bu olguların her ikisi de eşitsizliği daha da kötüleştirebilir." denildi.
 
IMF Genel Müdürü Kristalina Georgieva blog yazısında, "Çoğu senaryoda, yapay zeka muhtemelen genel eşitsizliği daha da kötüleştirecek, bu da politika yapıcıların teknolojinin sosyal gerilimleri daha da artırmasını önlemek için proaktif olarak ele alması gereken rahatsız edici bir eğilim" diye yazdı. "Ülkelerin kapsamlı sosyal güvenlik ağları oluşturmaları ve savunmasız çalışanlar için yeniden eğitim programları sunmaları çok önemlidir. Bunu yaparak YZ geçişini daha kapsayıcı hale getirebilir, geçim kaynaklarını koruyabilir ve eşitsizliği azaltabiliriz."
 
Yapay zekaya kim daha hazır
 
IMF ayrıca 125 ülke için bir Yapay Zekaya Hazırlık Endeksi geliştirdi. Endeks, Danimarka, Singapur ve Amerika Birleşik Devletleri'nin yapay zekaya en iyi hazırlanan ülkeler arasında yer aldığını ortaya koydu. Rapor, daha zengin ülkelerin gelişmekte olan ekonomilere kıyasla yapay zeka entegrasyonuna daha hazırlıklı olduğunun altını çiziyor.
 
IMF'nin raporu, gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerin yapay zeka faydalarını sorumlu bir şekilde en üst düzeye çıkarmak için düzenleyici çerçeveler oluşturmalarını öneriyor. Buna ek olarak rapor, düşük gelirli ülkelere teknolojik açığı daraltmak için altyapı gelişimini ve nitelikli işgücü eğitimini artırmalarını tavsiye ediyor.
 
Başka kurumların çalışmaları da var
 
IMF'nin çalışması, yapay zekanın dünya ekonomisini nasıl etkileyeceğini araştıran tek çalışma değil. Goldman Sachs tarafından yapılan bir çalışma, üretken yapay zekanın dünya GSYH'sini yüzde 7 veya 7 trilyon dolar artırabileceğini, on yıl içinde üretkenlik artışını yüzde 1,5 oranında yükseltebileceğini ve yapay zeka dalgasının küresel olarak 300 milyon tam zamanlı işi etkileyebileceğini ortaya koydu. ABD'deki mesleklerin yaklaşık üçte ikisi yapay zeka tarafından belirli bir derecede otomasyona maruz kalacak.
 
PwC araştırmasına göre, yapay zeka 2030 yılında dünya ekonomisine 15,7 trilyon dolara kadar katkı sağlayabilir; bu rakam Çin ve Hindistan'ın mevcut GSYH'sinin toplamından daha fazla. Araştırmada ayrıca, 2030 yılında Çin'in GSYİH'sinde yüzde 26'lık bir artışla yapay zekadan en fazla fayda sağlayacağı tahmin edilirken, Kuzey Amerika'nın küresel ekonomik etkinin yaklaşık yüzde 70'ini temsil eden 10,7 trilyon dolara eşdeğer yüzde 14,5'lik bir GSYİH artışı yaşaması bekleniyor.