Gezmeli, görmeli, tatmalı ve büyülenmeli: Gaziantep

Gurme lezzetler tatmak ve farklı kültürlerin başyapıtlarını bir arada görmek istiyorsanız, Gaziantep doğru adres olacaktır.

Doğu Akdeniz kültürü, tüm renkleri ile Antep’te
Doğu Akdeniz mimarisinin esintilerini taşıyan Bey Mahallesi’nin taş konakları; demir süslemeleri, geniş avluları ve içten dışa mimarinin yansıdığı merdivenleri ile görülmeye değer. Osmanlı döneminden miras hanlar ve çarşılar ise ayrı bir zenginlik. İpek Yolu’nun izlerini taşıyan bu yapılar Türk-İslam mimarisinin seçkin örnekleri. Komşu Arap coğrafyalarından esinlenen köşkler, minareler ve tarihî camiler Anadolu tadı barındıran
Mezopotamya kökenli özgün desenler taşıyor.

Üretici bir Anadolu şehri olan Gaziantep, ​çarşılarındaki dinamizm ile insanı coşkulandırıyor. Alçakgönüllü, dürüst, içten, dayanışmacı ahi geleneğini hissettiğiniz çarşılarda, üretimin tüketim için değil ihtiyaç için yapıldığı günlerin izleri var. Eskimiş değil, geçmişte kalmış değil; ancak farklı rengi, tadı var Antep çarşılarının. Şık, bakımlı tarihsel dokusunu koruyan bir Avrupa şehrindeymiş gibi hissediyor insan Antep’in çarşılarında; çünkü onlar gibi modern yaşamın ihtiyaçlarına uyum gösterse de özgün estetiğini kaybetmeden ayakta kalabilmiş. Antep’te tarihî şehir merkezindeki çoğu bina, müze veya dükkân hâline getirilmiş ve böylece Anadolu kültürünü yaşatabilecek imkan sağlanmış. İpek Yolu’nun bir durağı olan Antep’te, Bakırcılar Çarşısı’nın atmosferi ve orada satılan işler insana Çin’in İpek Yolu merkezi Xian şehri ile bağlantısını anımsatıyor.



Gizemi ile büyüleyen Zeugma
Gaziantep’in antik dönem mirası Zeugma Antik Kenti, M.S. 2-3. yüzyılda önemli bir Roma şehri. Burada yaşayanlar İpek Yolu ticaretinden oldukça zenginleşmişler ve zenginliklerinin keyfini yaşamlarına yansıtmışlar. Fırat Nehri kıyısındaki villaların dekoratif ihtişamı Roma’daki villalar ile yarışabilir düzeydeymiş. Günümüzde Antep gezginlerini hayran bırakan Zeugma mozaikleri de bu döneme ait. Ancak bu saltanat Sasani akınları ve depremler ile yıkılıp gitmiş. Fırat Nehri kıyısındaki Roma villalarının bu şaşalı ve zengin döneminin izlerine
tanıklık etmek her gezgine önerilir.



Mozaiklerdeki sırlar
Gaziantep’in hazinelerinden biri olan Zeugma Mozaik Müzesi’nin çok değerli koleksiyonunda bulunan Zeugma mozaikleri, natüralist üslup kullanarak doğayı detaylı, gerçekçi, ustalıkla ve yaşama sevincini ön plana çıkartacak şekilde betimliyor. Hikâye anlatım teknikleri, kompozisyon oldukça gelişmiş. Dinamik, canlı anlatımlar var mozaiklerde. Hayatın içinden gelen anlatım, aslında o dönemin gelişmiş tiyatro sanatına da işaret ediyor. Bunlar da, 14-15. yüzyılda Rönesans’ın tekrar keşfedecekleri arasında. Zeugma Mozaik Müzesi de Antep
gezilerinin baş durağı olmalı.



Antep’in hazinesi mozaikler
Zeugma Antik Kenti mozaiklerinin yapıldığı dönemde, mitoloji ve sanattan beslenen imgelem dünyasının çok zengin olduğu, yaşama sevincinin hedonizm boyutlarına vardığı ve mozaik ustalığında rafine bir estetik düzeye ulaşıldığı gözlemleniyor. Kullanılan malzeme de, betimlenen manzara da bulunulan coğrafyadan, Fırat coğrafyasından. Geometrik, soyut bezemeler ile sanatçının yaratıcılığına alan açılıyor mozaiklerde. Renklerin coşkusu, çeşitliliği ve bugüne kadar canlı kalabilmesi bambaşka bir mucize. Zeugma portrelerindeki derinlik, gizem ve kompleks yüz ifadeleri ise Rönesans ustalarının eserlerini çağrıştırıyor. Anadolu mozaiklerini çok iyi anlatan Gürol Sözen’in Anadolu mozaikleri ile ilgili kitabında Zeugma mozaikleri de detaylı olarak anlatılmakta. Bütün bu farklı kültürlerin başyapıtlarından etkilenmek ve lezzetleri tatmak istiyorsanız, Gaziantep sizleri bekliyor...

Antep lezzetleri
Beyran çorbası, sayılabilecek ilk lezzetlerden Antep’te. Antep fıstığı ve kaymak ile yapılan kat kat lezzet katmer ise Antep’in kahvaltı menüsünün baş tacı. Yuvalama da bu yöreye ait tescilli bir yemek. Bunun yanı sıra ciğer kebabı yemeden de dönmemek lazım. Ancak, Antep fıstığı ile yapılan baştan çıkarıcı baklava çeşitlerinin her birinden tatmadan kesinlikle Antep’ten ayrılmamak gerek.




Yazar: Ezgi Bingöl